„Ballada o Felku Zdankiewiczu”

 

Felek Zdankiewicz (ur. 1856?; zm. ?) – bohater popularnej ballady podwórzowej, miejska legenda, „król złodziei warszawskich”. Jego życiorys jest przedmiotem wielu spekulacji, najczęściej podawana wersja opiera się na wspomnieniach, które w latach 20. XX wieku opowiadał w podmiejskich „spelunach” przeważnie „U Gruego Joska”. Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Urzeczony malowniczą wizją złodziejskiego życia zamieszkał w domu przy ul. Dobrej 10 i podjął naukę na kieszonkowca. Pierwszej samodzielnej kradzieży dokonał na staruszce w kościele św. Krzyża. Wychowany w uczciwej, patriotycznej rodzinie, początkowo miał wyrzuty sumienia. Popadając w coraz większy konflikt z prawem, zerwał kontakty z rodziną. Na jednym ze złodziejskich balów na Mariensztacie poznał swoją kochankę, Marię. Miał z nią syna.

Wcielony do carskiej armii, szybko zatęsknił za konkubiną i domem (od tego momentu jego losy opisują różne wersje ballady). Zdezerterował z garnizonu stacjonującego w Cytadeli Warszawskiej, po czym skrył się u Mańki. Ta jednak prawdopodobnie znalazła sobie nowego kochanka i szybko wydała Zdankiewicza władzom. Udało mu się zbiec z więzienia, ale morderstwo dwóch „klawiszy” spowodowało podniesienie alarmu w całym mieście. Ponownie schwytany, został skazany na dożywotnią katorgę w Sachalinie. Udało mu się uzyskać zmniejszenie kary do 12 lat.

W spisanych nieco później wspomnieniach głęboko żałował przestępczego życia.

„Ballada o Felku Zdankiewiczu”, po raz pierwszy zapisaną w 1901 roku, znana jest głównie z wykonania Stanisława Grzesiuka.

http://www.youtube.com/watch?v=P27QOZhLZGE